Del vendimi nga Gjykata Evropiane për segregimin e fëmijëve për shkak të racës në shkollën Naim Frashëri

Drejtësia vihet në vend! European Roma Right Center ka dërguar çështjen për ndarje racore në shkollën Naim Frashëri në Korçë drejtpërdrejt në Gjykatën Evropiane në dy aplikime: një i dorëzuar në tetor 2017 dhe një tjetër në gusht 2019 duke u ankuar se ndarja e shkollës ishte diskriminim në kundërshtim me Protokollin nr. 12 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Familjet nga pakicat Rome dhe Egjiptiane kanë fituar një çështje përpara Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut e cila potencialisht do të krijojë një precedent kundër qeverisë Shqiptare lidhur me segregimin për shkak të racës në shkollën Naim Frashëri në Korçë.

Sipas akt-gjykimit, qeveria shqiptare duhet të marrë masa për ndarjen e shkollës si dhe të paguajë dëmshpërblim prej 4500 euro për familje. Familjet u përfaqësuan nga Qendra Evropiane për të Drejtat e Romëve (ERRC) e cila e çoi çështjen drejtpërdrejt në Strasburg, duke kaluar gjykatat kombëtare, pasi autoritetet dështuan në ndarjen e shkollës.

Gjykata konstatoi se Shqipëria kishte shkelur nenin 1, Protokollin nr. 12 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut duke dështuar në zbatimin e masave të shpejta dhe gjithëpërfshirëse të desegregimit në shkollën fillore që ndiqnin fëmijët romë dhe egjiptianë.

Vendimi përsëriti nenin 46 të Konventës, i cili vendos një detyrim ligjor për Shqipërinë për t'i dhënë fund shkeljes së konstatuar nga Gjykata (në këtë rast, ndarjen diskriminuese të shkollave) dhe të sigurojë dëmshpërblim sa më shumë që të jetë e mundur për ata që preken nga diskriminimi. Qeveria ka tre muaj kohë për të paguar dëmet prej 22,500 € plus taksat për familjet e prekura.

Një rol të rëndësishëm ka patur dhe znj. Manjola Veizi (konsulente ligjore) e cila shprehet në rrjetin e saj facebook “Segregimi në arsimin e fëmijëve romë dhe egjiptianë është shkelje e të drejtave të njeriut. Të gjithë duhet të jenë të vetëdijshëm për këtë dhe të bëjnë përpjekje për ta ndalur një herë e përgjithmonë! Jam krenare për nënat Rome dhe Egjiptjane që ngritën zërin e tyre për të mbrojtur të drejtat e fëmijëve dhe shumë falenderuese ndaj ekipit ligjor nga ERRC për mbështetjen e tyre!” 

“Tanku” i gjetur nga romët ukrainas, është ndalur përpara Ambasadës Ruse në Ditën e Rezistencës Rome

Rreth 100 aktivistë romë u mblodhën në aktivitetin e organizuar të hënën, më 16 maj, nga “platforma Aresel”, e cila lufton për të drejtat e komunitetit rom, para Ambasadës Ruse në Bukuresht, me rastin e Ditës së Rezistencës Rome. Ata sollën "tankun" e kapur nga romët ukrainas në fillim të luftës së nisur nga Rusia përpara ambasadës ruse.

Platforma qytetare Aresel bën me dije se kujton së bashku me romët nga Rumania dhe Ukraina, rezistencën historike të të parëve tanë, por edhe bashkëkohore të të gjithë romëve në Evropë. Sipas platformës, që nga fillimi i pushtimit Putinist të Ukrainës, romët kanë luftuar përkrah qytetarëve të tjerë për të mbrojtur vendin e tyre, një fakt i natyrshëm, por stereotip. “Për romët ukrainas është shkruar se kanë ‘vjedhur’ tanket ruse, jo se i kanë gjetur – siç do të thoshin për çdo shtetas tjetër ukrainas, të paraqitur më pas heroikisht. Për këtë arsye, ne këtë  gjë po sjellim më 16 maj përballë agresorit dhe opinionit publik, në bulevardin Kiseleff, tanku i kapur rus”, transmeton Platforma Aresel.

“Për ne, rezistenca e romëve nuk është vetëm diçka e veçantë, nuk ndodh vetëm në momente kritike, por është një "modus vivendi", racizmi i jo-romëve ndaj nesh është fenomeni kulturor që na shtyn të jetojmë në pasiguri. Margjinaliteti dhe ankthi i vazhdueshëm social... Për shumë romë, racizmi që ata ndeshen çdo ditë është bërë diçka e zakonshme, diçka që nuk të habit më, diçka që na mban të mbërthyer në kontekstin gjatë skllavërisë së romëve në hapësirën rumune. transmetuan edhe përfaqësuesit e platformës.

 

Në fund të shkurtit, disa ditë pas fillimit të luftës në Ukrainë, Ciprian Necula, koordinatori i Aresel, shkroi një editorial në gazetën Libertatea duke treguar se si duket një lajm i rremë: "Ciganët" ukrainas nuk vodhën një tank rus, por luftuan dhe e morrën. Data 16 Maj është dita kur 6,000 romë mes tyre dhe fëmijë rezistuan për herë të parë kundër nazistëve në kampin famkeq të Auschëitz-it.

NGA ERDHI FESTA E HERDELEZIT ?

 Është  shumë e rëndësishme të ruajmë kulturën, traditën, gjuhën dhe flamurin Rom, kjo e bën të veçantë këtë pakicë kombëtare, kështu njihet bazuar në ligjin 96/2017 për mbrojtjen e pakicave kombëtare në Republikën e Shqipërisë. Festa e Herdelezit që çdo vit ngatërrohet me Shën Gjergjin dhe me festa të tjera pagane, vazhdon ende të ruhet dhe të kremtohet edhe pse problemet që ka ky komunitet janë të shumta, nuk do të thotë të humbin kulturën e tyre. Dita e Shën Gjergjit festohet për t’a përjetuar ndaljen e dimrit dhe ardhjen e stinës së verës. Fillon me 5 maj dhe vazhdon deri në 15 maj karakterizohet me lojra të shumta, me fluks të shqiptarëve në fusha të gjëra, pranë tyrbeve, apo ndonjë vendbanimi tjetër .

Gjergj Kastrioti Skëndërbeu lindi me 6 Maj 1405, për këtë arsye dita  e Shën Gjergjit ka më shumë karaktar kombëtar dhe kulturor, pasi populli shqiptar e lidh këtë ditë ditë me Gjergjin e madh të Kastriotëve .

Mund të jetë rastësi që Herdelezi dhe Shën Gjergji janë në të njëjtën ditë, Herdelezi është akoma më i lashtë ku origjina e tij daton që nga koha e Perandorisë Persiane. Shteti pasues i Perandorisë Mediane(në Iranin e sotshëm) përveçse betejave  Greko-Persiane kishte dhe manifestime të ndryshme ku midis tyre ishte dhe Hederlezi, kjo festë nisi nga vitet 400 p.e.s. ku gjatë kësaj periudhe ishin dy perëndi të cilët respektoheshin nga popullata Perse, Hedrl dhe Elezi dhe për këtë arsye ka marr emrin festa e Herdelezit e cila ruhet edhe pas 2400 viteve. Romët gjatë lëvizjes së tyre nga Persia drejt Ballkanit, ata morën me vete dhe këtë festë.

Në shqipëri komuniteti Rom ka shumë probleme të cilat janë thelbësore siç është strehimi, papunësia, shëndetësia, etj. Ata nuk harrojnë që me datën 8 Prill të vitit 1971 është dita ndërkombëtare, apo 5 Nëntori dita e gjuhës rome dhe nuk harrojnë që kanë festën e Herderlezit.

Fillimi i kremtimit të festës që simbolizon ardhjen e stinës së verës, nis në këtë mënyrë duke e mirëpritur datën 6 Maj, nis që në darkë, ora 22:00 dhe deri në mëngjes duke kënduar dhe kërcyer. Kur mbërrin ora 5 e mëngjesit, burrat therrin qingjin ndërsa gratë nisen drejt lumit më të afërt duke e kaluar atë, me simbolikën se lan mëkatet, prapësite dhe sëmundjet. Kur kthehen për në shtëpi, me vete marrin shelgje që i vendosin në derën kryesore për mbarësi dhe në shtratin e fëmijëve që të rriten shëndetshëm . Ata që kanë mundësi, qingjin e shpërndajnë familjeve të varfër. Romët janë shumë të pasur me kulturë, por shoqëria duhet t’i njoh akoma më shumë. Baxtalo Hederlezi savore romenge ando saro sundal !